Meshtastic voor beginners - wat is Meshtastic

Meshtastic is een open-source project dat gebruikmaakt van goedkope LoRa-radio's om een gedecentraliseerd, off-grid communicatienetwerk te vormen. Het is ideaal voor outdoor-activiteiten, noodsituaties, projecten met sensoren of als hobbyproject. Deze gids helpt je op weg met de basisbegrippen, hardwarekeuze, installatie en gebruik.

Wat is Meshtastic?

Meshtastic maakt gebruik van LoRa (Long Range) radiotechnologie om berichten en data over grote afstanden te versturen. In tegenstelling tot WiFi of mobiele netwerken werkt een Meshtastic-netwerk volledig zelfstandig zonder centrale infrastructuur.

Belangrijkste kenmerken:

  • Werkt zonder internet of GSM-netwerk
  • Lange afstand (tot kilometers, afhankelijk van antenne en omgeving)
  • Versleutelde communicatie
  • Mesh-netwerk: nodes versterken elkaar
  • Werkt op goedkope hardware

Hoe werkt een mesh-netwerk?

In een mesh-netwerk communiceren alle nodes met elkaar. Wanneer twee nodes elkaar niet direct kunnen bereiken, sturen tussenliggende nodes het bericht automatisch door.

Meshtastic overzicht

Voordelen van een mesh-netwerk:

  • Groter bereik naarmate meer nodes aanwezig zijn
  • Geen centraal punt dat kan uitvallen
  • Robuust in noodsituaties of afgelegen gebieden

Welke hardware heb je nodig?

De meest gebruikte Meshtastic-apparaten hebben een ESP32 chip, dit zijn relatief goedkope processores die bluetooth én wifi ondersteunen. Dit type is perfect voor vaste locaties. Ga je je node vooral onderweg gebruiken, dan kun je een node met de nRF52 chip overwegen. Deze gebruiker véél minder stroom maar hebben als nadeel dat ze geen wifi hebben.

Populaire modellen

  • LILYGO T-Beam (V1.1 / V1.2) – ingebouwde GPS, grote accu, zeer populair
  • LILYGO T-Echo – compact, ingebouwd scherm en batterij
  • LILYGO T-Lora (V1 / V2) – goedkoop en betrouwbaar, zonder GPS
  • Heltec V3 – veruit de meest gebruikte vaste node

Belangrijke keuzes

  • Frequentieband: in Europa gebruik je 868 MHz
  • Antenne: een goede antenne is cruciaal voor bereik
  • Batterij: powerbanks, Li-Ion cellen of ingebouwde accu’s

Firmware installeren

Het flashen van Meshtastic is eenvoudig dankzij de webflasher.

Stappen:

  1. Ga naar flash.meshtastic.org
  2. Verbind je apparaat met USB
  3. Kies het juiste model
  4. Klik op Flash
  5. Wacht tot de installatie is voltooid

Daarna kun je de Meshtastic-app (Android/iOS) gebruiken voor configuratie.

Eerste configuratie

Belangrijke instellingen:

  • Region: EU868
  • Device Name: naam van je node
  • Channel / Long Fast Channel: bepaalt met wie je kan communiceren
  • GPS: aan/uit afhankelijk van je hardware
  • Role:
    • Client_Mute – dagelijks gebruik
    • Client – versterkt verkeer actief door (alleen met dak- of hogere antenne)
    • Repeater – stuurt verkeer actief door, niet zichtbaar in mesh (alleen gebruiken op zéér goede locaties)

Kanalen en beveiliging

Meshtastic werkt met kanalen waaraan je nodes koppelt.

Twee soorten kanalen:

  • Primary channel: hoofdnetwerk, versleuteld
  • Secondary channels: extra netwerken voor groepen/projecten

Berichten zijn standaard versleuteld met AES-256.

Gebruik: wat kun je ermee?

Messaging

  • Tekstberichten versturen (±200 tekens per pakket)
  • Groepschat via primaire of secundaire kanalen

Locatie

  • GPS-positie delen
  • Handig tijdens hikes, tracking of evenementen

Sensoren

Ondersteunde sensoren:

  • Temperatuur
  • Vochtigheid
  • Luchtkwaliteit
  • Batterijstatus

Via MQTT kun je alles loggen in dashboards zoals Home Assistant of Grafana. Om een stabiele link via MQTT te verkrijgen kun je de MQTT server van MeshMAP gebruiken. Je node wordt (wanneer gewenst) ook op de kaart getoond en je krijgt inzicht in traceroutes, naburige nodes en nog veel meer.

Bereik en antennes

Het bereik hangt af van:

  • Antennekwaliteit
  • Hoogte van de node
  • Obstakels (muren, bos, bebouwing)
  • Aantal nodes in de buurt

Betere antenne-opties:

  • 1/4-golf whip
  • 1/2-golf of 5/8-golf antenne
  • Externe antenne met pigtail op hoogte

Tips voor beginners

  • Plaats je node zo hoog mogelijk
  • Gebruik altijd EU868 instellingen
  • Laat vaste nodes (met een goede positie) als client of router_late functioneren
  • Gebruik een powerbank voor langdurige tests
  • Test met vrienden in hetzelfde kanaal

Veelvoorkomende problemen

Slecht bereik:

  • Verkeerde antenne of verkeerde frequentie
  • Node staat te laag of achter metaal

Node koppelt niet met app:

  • Bluetooth staat uit
  • Flash firmware opnieuw

GPS werkt niet:

  • GPS heeft open zicht op de lucht nodig
  • Eerste fix kan enkele minuten duren

Handige links

Terug naar overzicht